Anatomia człowieka > Układ oddechowy > Krtań

Krtań

Krtań to odcinek drogi oddechowej połączony z gardłem. U mężczyzn jest widoczny na szyi w postaci jabłka Adama, czyli wyniosłości krtaniowej. Jest ona także narządem mowy. Krtań leży w przedniej i środkowej części szyi. Jest to trójścienna piramida, podstawą skierowana ku górze. Z gardła do krtani prowadzi otwór zwany wejściem do krtani. U dołu łączy się z tchawicą. Wielkość krtani zależy od cech indywidualnych i osobniczych.

Chrząstki krtani

Szkielet krtani utworzony jest z chrząstek. Największą z nich jest chrząstka tarczowata. Składa się z dwóch płytek połączonych pod różnym kątem. Wzdłuż ich brzegu górnego widać wcięcie tarczowe górne, a wzdłuż dolnego - wcięcie tarczowe dolne. Dodatkowo chrząstka posiada obustronnie róg górny oraz róg dolny. Na powierzchni zewnętrznej płytek widać kresę skośną. Kolejną chrząstką jest chrząstka pierścieniowata. Składa się z łuku i płytek oraz obustronnie dwóch powierzchni stawowych: nalewkowej oraz tarczowej. Chrząstki nalewkowate posiadają trzy powierzchnie: przednio-boczną, tylną, przyśrodkową. Do struktur, które znajdują się na ich powierzchni zalicza się: wierzchołek, dołek trójkątny, grzebień łukowaty, dołek podłużny, wyrostek mięśniowy, wyrostek głosowy.

Do parzystych chrząstek zalicza się również małe chrząstki różowate oraz chrząstki klinowate. Jedną z ważniejszych chrząstek jest chrząstka nagłośniowa, która jest podłożem nagłośni. Na swojej powierzchni posiada szypułkę. Dodatkowo w krtani znajdują się malutkie chrząstki trzeszczkowate.

Połączenia chrząstek krtaniowych

Chrząstki krtani łączą się ze sobą połączeniem ścisłym lub stawowym. Chrząstki nalewkowata i różowata tworzą więzozrost nalewkowo-różowy. W krtani wyróżniamy dwa stawy. Jednym z nich jest staw pierścienno-nalewkowy. Jego główka znajduje się na powierzchni stawowej chrząstki pierścieniowatej, a panewka na części bocznej chrząstki nalewkowatej. Staw jest wzmocniony więzadłem pierścieni-nalewkowym tylnym. Należy on do typu stawu eliptycznego. Kolejnym połączeniem jest staw pierścienno-tarczowy. Słówka to koniec rogu dolnego chrząstki tarczowatej, a panewka - powierzchnia stawowa chrząstki pierścieniowatej. Całość jest wzmocniona więzadłem rogowo-pierściennym przednim, tylnym i bocznym oraz więzadłem pierścienno-tarczowym. Staw należy do typu kulistego.

Krtań łączy się ze strukturami sąsiednimi przez błonę tarczowo-gnykową oraz kilka więzadeł. Błona tarczowo-gnykowa łączy chrząstkę tarczowatą z kością gnykową. Jest ona ściśle związana z więzadłem tarczowo-gnykowym pośrodkowym oraz bocznym. Inne więzadła umocowujące krtań to: więzadło językowo-nagłośniowe, więzadło gnykowo-nagłośniowe, więzadło różkowo-gardłowe, więzadło pierścienno-gardłowe, więzadło pierścienno-tchawicze.

Wewnątrz krtani znajduje się błona włóknisto-sprężysta. Jej część górną stanowi błona czworokątna, a część dolną - stożek sprężysty. Stożek sprężysty w swojej górnej części wytwarza więzadła głosowe, a bona czworokątna w swojej dolnej części - więzadła przedsionkowe. Dodatkowo wewnątrz krtani znajduje się więzadło tarczowo-nagłośniowe.

Jama krtani

Jama krtani dzieli się na trzy części: górną, pośrednią i dolną. Jama górna łączy się z gardłem za pomocą wejścia do krtani. Wejście to jest utworzone przez brzeg nagłośni, fałdy nalewkowo-nagłośniowe oraz wcięcie międzynalewkowe. Dodatkowo w tych fałdach leżą guzki różkowe i klinowate utworzone przez wypukłości odpowiednich chrząstek. Szypułka nagłośni tworzy guzek nagłośniowy. W jamie pośredniej znajdują się fałdy przedsionkowe oraz wargi głosowe. Dodatkowo widać kieszonkę krtaniową oraz szparę głośni i szparę przedsionka. Szpara głośni składa się z dwóch części: międzychrząstkowej i międzybłoniastej. Część międzybłoniasta rozciąga się między fałdami głosowymi i stanowi narząd mowy. Jama dolna krtani znajduje się ku dołowi od fałdów głosowych i prowadzi aż do tchawicy.

Błona śluzowa krtani przechodzi u góry błonę śluzową gardła, a u dołu w błonę śluzową tchawicy. Zawiera nabłonek wielorzędowy migawkowy wraz z komórkami kubkowymi. Dodatkowo w krtani rozróżnia się gruczoły: górne, środkowe, tylne. Błona śluzowa składa się z blaszki właściwej i tkanki podśluzowej. W pierwszej znajdują się grudki chłonne krtaniowe, a w drugiej włókna sprężyste.

Mięśnie krtani dzielą się pod względem czynności na kilka grup. Szparę głośni rozwiera mięsień pierścienno-nalewkowy tylny. Szparę głośni zwierają: mięsień pierścienno-nalewkowy boczny, mięsień tarczowo nalewkowy (składający się z mięśni: tarczowo-nalewkowego zewnętrznego i wewnętrznego, czyli głosowego) oraz mięsień nalewkowy (składający się z mięśni: nalewkowego poprzecznego i skośnego). Wargi głosowe napinają: mięsień głosowy oraz mięsień pierścienno-tarczowy. Mięśnie wejścia do krtani to: mięsień tarczowo-nagłośniowy i mięsień nalewkowo-nagłośniowy.

Układ oddechowy

© 1998-2003 by Anatomix @ anatomia.net.pl - wszystkie prawa zastrzeżone..