Anatomia człowieka > Układ kostny i stawy > Czaszka

Czaszka

Czaszka dzieli się na część mózgową oraz część trzewną. Do części mózgowej zaliczane są kości takie jak: potyliczna, klinowa, czołowa, sitowa, ciemieniowe, skroniowe. Do części trzewnej należą kości: nosowe, łzowe, małżowiny nosowe dolne, lemiesz, szczęki, jarzmowe, podniebienne, żuchwa, kosteczki słuchowe (młoteczki, kowadełka, strzemiączka), gnykowa.

W czaszce można odróżnić ścianę górną, dolną, przednią tylną oraz dwie boczne.

W ścianie górnej, która stanowi sklepienie, znajduje się łuska czołowa, kości ciemieniowe oraz kość potyliczna. Ciągnie się ono od łuków brwinowych do kresy karkowej górnej. Z boku jest ograniczone kresami skroniowymi. Kości ten części łączą: szew wieńcowy (kość czołowa i kości ciemieniowe), szew strzałkowy (kości ciemieniowe), szew węgłowy (kości ciemieniowe i łuska potyliczna).

Ściana przednia stanowi twarz kostną. Od góry ograniczona jest łuską czołową, a od dołu trzonem żuchwy. Od boku występują kości jarzmowe oraz gałęzie żuchwy. Poniżej części czołowej znajdują się oczodoły, które są przedzielone jamą nosową. Oczodół przypomina kształtem czworościenny ostrosłup. Jego wierzchołek zwrócony jest do wewnątrz, do kanału wzrokowego, a podstawa - do powierzchni twarzowej. Postawa stanowi wejście do oczodołu. Na górnym jego brzegu znajduje się wcięcie nadoczodołowe oraz wcięcie czołowe. Na brzegu bocznym widoczny jest szew czołowo-jarzmowy, który łączy kość czołową i kość jarzmową. W przedłużeniu bocznego brzegu znajduje się kresa skroniowa ograniczająca dół skroniowy. Na środku twarzy znajduje się jama nosowa przedzielona przegrodą kostną nosa, która ją dzieli na dwie części. W skład jamy nosowej wchodzą również parzyste zatoki przynosowe: zatoki czołowe, komórki sitowe, zatoki szczękowe, zatoki klinowe. Wejście do jamy nosowej, które jest skierowane do przodu, ogranicza otwór gruszkowaty. Jest on ograniczony od góry kośćmi nosowymi (połączonymi z kością czołową szwem czołowo-nosowym), od dołu kolcem nosowym przednim oraz kośćmi szczęki po bokach. Na powierzchni leżącej poniżej oczodołu występuje otwór podoczodołowy oraz dół nadkłowy. Kość jarzmowa łączy się z kością szczęki za pomocą szwu jarzmowo-szczekowego. Poniżej kości szczękowej znajduje się trzon żuchwy, który posiada na swojej powierzchni guzowatość bródkową, guzki bródkowe oraz otwór bródkowy i łęki zębodołowe. Z tyłu trzony przechodzi w parzyste gałęzie żuchwy.

Ścianę tylną tworzą kości ciemieniowe, łuska potyliczna kości potylicznej oraz część sutkowa kości skroniowej wraz z wyrostkiem sutkowatym. Widoczne są tutaj: guzy ciemieniowe, część tylna szwu strzałkowego, szew węgłowy, szew potyliczno-sutkowy, guzowatość potyliczna zewnętrzna, kresa karkowa najwyższa, grzebień potyliczny zewnętrzny, kresa karkowa dolna, płaszczyzna potyliczna, płaszczyzna karkowa.

Ściana boczna dzieli się na część mózgową oraz część twarzową. Kości: czołowa, potyliczna, skroniowa, ciemieniowa, kość jarzmowa i skrzydło większe kości klinowej są połączone ze sobą za pomocą szwów: skroniowo-jarzmowego, czołowo-jarzmowego, klinowo-jarzmowego, klinowo-czołowego, klinowo-ciemieniowego, klinowo-łuskowego, łuskowego, ciemieniowo-sutkowego, wieńcowego, potyliczno-sutkowego. Z boku widać guz czołowy, guz ciemieniowy, guzowatość potyliczną zewnętrzną oraz kresy karkowe górne i kresy skroniowe a także dół skroniowy wraz z dołem podskroniowym. Dodatkowo w tej części czaszki znajduje się łuk jarzmowy, który jest utworzony przez wyrostek jarzmowy kości skroniowej oraz wyrostek skroniowy kości jarzmowej. Obie te kości są połączone ze sobą za pomocą szwu skroniowo-jarzmowego. Łuk posiada guzek stawowy. Do tyłu od tej struktury znajduje się otwór słuchowy zewnętrzny, a ku dołowi wyrostek rylcowaty oraz wyrostek sutkowaty.

Ściana dolna tworzy powierzchnię zewnętrzną podstawy czaszki. Ograniczona jest od przodu wyrostkami zębodołowymi szczeki, a od tyłu kresami karkowymi górnymi na kości potylicznej. Tą część tworzą: wyrostki podniebienne szczek, lemiesz, blaszki poziome kości podniebiennych, wyrostki skrzydłowate kości klinowej, dolne części kości skroniowych, kości klinowej oraz kości potylicznej. Na podstawie podniebienia kostnego widoczny jest szew podniebienny pośrodkowy oraz szew podniebienny poprzeczny. Do tyłu od siekaczy znajduje się dół trzysieczny prowadzący do kanału trzysiecznego. W tylno-bocznym kącie znajdują się bruzdy podniebienne oraz otwór podniebienny większy. Nad brzegiem tylnym występują nozdrza tylne. Struktury kości klinowej widoczne na ścianie dolnej to: wyrostki skrzydłowate, blaszka boczna, blaszka przyśrodkowa, kanał skrzydłowy. Struktury te są częścią dołu skrzydłowego. Kości w części tylnej podstawy łączą się ze sobą za pomocą chrząstkozrostu klinowo-potylicznego oraz klinowo-skalisty. Znajduje się tutaj również: guzek gardłowy, otwór kolcowy, kolec kości klinowej, dół żuchwowy, szczelina skalisto-bębenkowa, wyrostek rylcowaty, otwór rylcowo-sutkowy, wyrostek sutkowaty, wcięcie sutkowe, bruzda tętnicy potylicznej, otwór poszarpany, kanał skrzydłowy, otwór zewnętrzny kanału tętnicy szyjnej, otwór szyjny, szczelina skalisto-potyliczna, otwór wielki, kłykcie potyliczne, kanał nerwu podjęzykowego, dół kłykciowy, grzebień potyliczny zewnętrzny, guzowatość potyliczna zewnętrzna.

Układ kostny i stawy

© 1998-2003 by Anatomix @ anatomia.net.pl - wszystkie prawa zastrzeżone..